Nova Varoš

Nova Varoš je nastala sredinom 16.veka i vezuje se za ime Skender paše Đenovljanina. Kad je Skender paša, putujući iz Bosne za Carigrad (1530) zastao sa pratnjom na zaravni u podnožju planine Zlatar, oduševljen lepotama ovog šumovitog predela i opojnim mirisom borovine, naredio je pri polasku da se tu podigne kasaba. Ubrzo je niklo naselje na mestu današnje Nove Varoši, tada nazvano Skender-pašina palanka. Kada je naraslo na preko 2000 kuća, buknuo je požar i spržio palanku do temelja. Većina stanovnika je ostala i podigla novu kasabu koju su nazvali Jeni Kasaba što na srpskom znači Nova Varoš.

U samom gradu postoji nekoliko značajnih lokaliteta koje možete posetiti: Zavičajni muzej, crkva Svete Trojice, Skender-pašina džamija, trg Petra Bojovića itd.

U samom centru Nove Varoši nalazi se Skender-pašina džamija koja na ovom mestu stoji od 19. veka i sve do danas je veoma aktivna na svim poljima. Vezuje se za Skender-pašu Đenovljanina i doba kada je podignuta pređašnja džamija na čijim se temeljima ova nalazi. Džamija zauzima površinu od skoro 18x14 metara i zidana je od lomljenog kamena. Sadržala je drveni minaret do Drugog svetskog rata nakon čega je on zamenjen minaretom od klesanog kamena. U okviru svog kompleksa poseduje gasulhanu, šadrvan, mezaristan i galeriju. Kako je naglašeno na ploči podignutoj na samom ulazu, poziva na mir i poštovanje vere i različitosti. Predlažemo da je posetite i obavezno poštujete sva pravila koja važe u verskim institucijama ove vrste.

U centru Nove Varoši se od druge polovine 19. veka nalazi i crkva koja je u svojoj dugoj istoriji doživela i jedno rušenje. Specifična je po tome što su u njen temelj zazidani ostaci rimske građevine koja je na istom mestu nekada postojala.

Izgradnja crkve Svete Trojice odvijala se između 1857. i 1869. godine. Sredstva kojima su priušteni materijali došla su od lokalnog stanovništva, crkveno-školske Opštine Nova Varoš i donacije tadašnje turske vlasti u iznosu od 10 hiljada groša. U osnovi je pravougaona, sa polukružnim oltarskim apsidom. Tokom 1870. godine kube koje je izgrađeno u okviru hrama se srušilo. Tri godine nakon toga kube je obnovljeno i tom prilikom crkva je i osveštana. Sama unutrašnjost hrama nikada nije ikonopisana, ali ikone koje ukrašavaju oltarsku pregradu su tu od osnivanja crkve. Od centralnog Novovaroškog trga nije potrebno više od 10 minuta hoda da se stigne do crkve i u toj šetnji ćete uživati u lepotama ovog grada.

Gradski trg vojvode Petra Bojovića nosi ovaj naziv od 1993. godine. Ovaj heroj rođen u selu Miševići u opštini Nova Varoš, ovekovečen je statuom koja zauzima centralni deo trga. Beogradski vajar Miodrag Živković izradio je bronzanu statuu, visoku oko 3metra, predstavivši Petra Bojovića sa sabljom u levoj ruci i u ponosnom stojećem stavu kako gleda u planinu. Petar Bojović je bio školovani vojnik koji se posebno istakao kao vojskovođa u Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu. Kao komandant našao se na čelu vojske Srbije i Jugoslavije i za života je odlikovan brojnim ordenima. Sahranjen je na Novom Groblju u Beogradu nakon smrti u januaru 1945. godine. U okolini gradskog trga se nalaze ugostiteljski objekti, gradska pijaca i ulice koje vas vode do kulturnih objekata i atrakcija koje Nova Varoš nudi.

Nedaleko od centra grada nalazi se zgrada Kajmakamije, danas „Bela golubica“, koja datira od 1909. godine. Između dva rata pretežno je bila mesto zabave, a posle Drugog svetskog rata bila je sedište opštinske uprave. Danas ovu zgradu dele Zavičajni muzej i Gradska bibioteka. Predstavlja spoj modernog i tradicionalnog, islamskog i evropskog arhitektonskog stila koji su uklopljeni na skladan način. Muzejski fonda sačinjava 240 originalnih eksponata i 3 replike koje su izložene u muzejima u Beogradu, i to su:

• Zlatni pečat kneza Stojimira: najstariji materijalni dokaz o postojanju srpske države iz 9. veka
• Sablja kneza Mihaila Raškovića: potiče iz 1516. godine i nasledstvo je stare vlastelinske porodice.
• Oficirska sablja generala Franje Zaha

Stalna muzejska postavka bavi se svim sferama života u ovom delu Srbije, životom i delom vojvode Petra Bojovića i dinastije Rašković.

Muzejski fond je otvoren za posetioce od ponedeljka do petka, u periodu od 07:00 do 15:00 časova.

Najstarija kuća u Varoši datira iz 1861. i pripadala je Jovu Ristiću. Svojom starinom izdvajaju se i kuće Radenka Kulića na Zebinovcu, kuća Steva Purića pokrivena šindrom, kuća Salka Šećeragića preko puta džamije, kuća Hajra Berbovića… Od stare Varoši ostali su samo nazivi ulica koji govore o njenim žiteljima: Ristića sokak, Borisavljevića sokak, Janjića breg…